Wyprawa trekkingowa - co i jak?
Część I
Wyprawa trekkingowa – co i jak? Chyba każdy turysta czy podróżnik choć raz w swoim życiu chciał podjąć wyzwanie wejścia na jakąś górę – choćby w okolicy swojego zamieszkania. Nieważne czy była to góra o wysokości 200 m n.p.m. czy Kasprowy Wierch. Góry w każdej formie zawsze kusiły ludzi do realizacji swoich marzeń, planów, zdrowego trybu życia, poprawie kondycji, treningu czy związanego z tym relaksu i odprężenia. Trekking to jednak nie tylko wędrówki górskie. Szlaki trekkingowe wiodą również przez skomplikowane i trudne tereny wzdłuż wybrzeży morskich czy np. rzek. Upraszczając – trekking to wędrówka w trudnych warunkach terenowych i klimatycznych.
Ale jak zacząć? Co i jak? Zawsze musi być ten pierwszy krok! I niezależnie od wieku dobrze jest się do wycieczki czy wyprawy przygotować zarówno merytorycznie jak i fizycznie.
W tym artykule postaramy się nakreślić od czego zacząć, na co zwrócić uwagę i jak ruszyć na swój pierwszy trekking… może nawet w Andy czy w Himalaje. Tak aby była to przygoda pełna doznań, a nie walka o przetrwanie!
Zdrowie
Regularne wędrówki po górskich szlakach wzmacniają mięśnie, poprawiają wydolność serca i układu krążenia oraz pomagają spalić kalorie, co przekłada się na lepszą sylwetkę i większą wytrzymałość. Należy jednak pamiętać o przeciwwskazaniach, które mogą narazić nas na bardzo poważne kłopoty.
Możemy wyszczególnić przynajmniej pięć korzyści trekkingu:
Trzy korzyści dla zdrowia:
- Po pierwsze, regularna aktywność fizyczna na świeżym powietrzu wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego, co zmniejsza ryzyko takich problemów jak zawał serca. Wędrówki pomagają także utrzymać w dobrej kondycji mięśnie i stawy, a także przynoszą ulgę osobom z bólami pleców, które często są wynikiem długotrwałej pracy siedzącej. Dodatkowo, podczas górskich wypraw organizm lepiej się dotlenia, co przekłada się na lepszy sen, większy apetyt i ogólną poprawę samopoczucia.
- Po drugie, wędrówki górskie pomagają utrzymać dobrą formę fizyczną. Trekking angażuje całe ciało, ponieważ nierówny teren wymaga nie tylko siły, ale i precyzyjnej koordynacji ruchów. Wspinając się po stromych zboczach, pracują wszystkie mięśnie – często musimy wspierać się rękami. Górskie wyprawy są także skuteczną formą aktywności dla osób chcących zrzucić nadmiar kilogramów. W zależności od intensywności, podczas trekkingu można spalić nawet 500 kalorii, ale należy pamiętać, by dostosować tempo marszu do swojej kondycji, aby uniknąć kontuzji.
- Po trzecie, regularne wędrówki górskie poprawiają naszą odporność. Zmienne warunki atmosferyczne – deszcze, wahania temperatur, silny wiatr – hartują organizm, który w efekcie lepiej radzi sobie z infekcjami, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. W ten sposób trekking staje się naturalnym sposobem na wzmocnienie odporności i lepsze radzenie sobie z sezonowymi przeziębieniami.
Dwie korzyści dla kondycji naszej psychiki:
- Redukcja stresu i poprawa nastroju
Wędrówki górskie oferują doskonałą okazję do oderwania się od codziennych problemów. Obcowanie z naturą, czyste powietrze oraz fizyczny wysiłek stanowią idealne połączenie do uwolnienia się od negatywnych myśli i napięć. Bliskość przyrody sprzyja wyciszeniu, a górskie szlaki to doskonałe miejsce, by spojrzeć na życie z dystansu i zresetować umysł. Wiele osób, zwłaszcza mieszkańców dużych miast, odwiedzających góry, zauważa, że już po kilku dniach pobytu w takich miejscach czują się bardziej zrelaksowane i mniej zestresowane. - Wzmacnianie charakteru i poczucia własnej wartości
Górskie wędrówki to również świetna okazja do sprawdzenia swoich możliwości i wytrwałości. Pokonywanie trudnych odcinków szlaku, radzenie sobie w trudnych warunkach, a w końcu dotarcie na szczyt, daje poczucie satysfakcji i wzmacnia pewność siebie. Ukończenie takiej wędrówki to nie tylko nagroda w postaci pięknych widoków, ale także potwierdzenie swoich umiejętności i ambicji. Tego typu doświadczenia kształtują nasz charakter i dają poczucie osiągnięć, które są szczególnie cenne dla osób poszukujących wyzwań i adrenaliny.
Jakie choroby mogą utrudnić trekking?
Przed wyruszeniem na trekking, zwłaszcza jeśli mamy jakiekolwiek problemy zdrowotne, warto skonsultować się z lekarzem, aby ocenić, czy wyprawa będzie bezpieczna.
Oto niektóre schorzenia, które wymagają szczególnej uwagi i mogą stanowić przeciwwskazania do górskich wędrówek:
- choroba wieńcowa,
- nadciśnienie tętnicze lub zbyt niskie ciśnienie krwi,
- niewydolność serca,
- anoreksja, bulimia,
- nadczynność tarczycy (górskie wędrówki mogą być dozwolone, ale należy skonsultować z lekarzem, jaka ich intensywność będzie bezpieczna),
- cukrzyca,
- reumatyzm (wysoka intensywność wędrówek może być niewskazana, umiarkowane tempo jest zazwyczaj akceptowalne),
- migreny i inne przewlekłe bóle głowy.
Choć nie oznacza to, że osoby cierpiące na te choroby muszą rezygnować z aktywności fizycznej (np. wyprawy trekkingowej), każdorazowa konsultacja lekarska przed wyruszeniem w góry jest konieczna. Szczególnie osoby po niedawnym zawale serca powinny unikać górskich wypraw w pierwszym okresie rekonwalescencji.
Często nie zdajemy sobie sprawy, jak różne czynniki zdrowotne mogą wpływać na nasze samopoczucie w górach. Regularne wizyty u lekarza i wykonanie podstawowych badań – takich jak morfologia, EKG czy USG – mogą pomóc monitorować stan zdrowia.
Zdarza się, że ignorujemy złe samopoczucie, tłumacząc to stresem i codziennym pośpiechem. Warto pamiętać, że nieprawidłowe funkcjonowanie niektórych organów może wpłynąć na naszą kondycję w górach, zmuszając organizm do większego wysiłku, co może odbić się na naszym samopoczuciu.
Należy pamiętać, że na nasze samopoczucie mogą wpływać różne czynniki, w tym:
- niedobór snu,
- niewłaściwa dieta,
- anemia,
- problemy z wątrobą,
- zaburzenia funkcjonowania tarczycy,
- nieregularne tętno,
- stres,
- wahania ciśnienia (wysokie lub niskie),
- oraz wiele innych czynników.
Jak rozpoznać, że coś jest nie tak podczas wypraw trekkingowych?
Czasami już na niskich wysokościach możemy poczuć, że nasz organizm nie funkcjonuje prawidłowo. Jeśli podczas wędrówki odczuwasz nieregularne bicie serca, bóle głowy, duszności, niepokój lub trudności w oddychaniu, a objawy te pojawiają się częściej niż raz, nie zwlekaj – skonsultuj się z lekarzem.
Osoby z nadwagą mogą szybciej poczuć zadyszkę, tachykardię (przyspieszone tętno) i większe zmęczenie po powrocie z wędrówki. Choć to naturalna reakcja organizmu, warto skonsultować planowane wyprawy górskie z lekarzem lub dietetykiem, aby dobrać odpowiednią trasę i intensywność wysiłku.
Podstawowe zasady podczas wyprawy trekkingowej
W górach ważne jest, by nie forsować organizmu. Trasy trzeba planować z rozwagą, uwzględniając czas na odpoczynek i posiłki. Regularne nawadnianie oraz dostarczanie energii są kluczowe – warto mieć przy sobie czekoladę lub batonki energetyczne.
Jeśli przyjmujesz leki, pamiętaj, by zażywać je o stałych porach. Jeśli masz jakieś schorzenia, a lekarz nie widzi przeciwwskazań do wędrówek, dobierz trasę odpowiednią do swojego stanu zdrowia i kondycji. W górach nie chodzi o to, by być bohaterem – liczy się przyjemność z wędrówki, a nie męczenie się.
Pamiętaj o bezpieczeństwie na każdym etapie wyprawy trekkingowej
Nie zapominaj, że nie tylko wejście na szczyt jest ważne – trzeba jeszcze bezpiecznie z niego zejść. Dlatego siłę warto rozłożyć równomiernie na całą trasę. Cukrzyca, choroby tarczycy czy serca nie muszą wykluczać cię z górskich wypraw, pod warunkiem, że dostosujesz trasę do swojego stanu zdrowia i uzyskasz zgodę lekarza.
Zawsze miej przy sobie wodę. Jeśli regularnie zażywasz leki, nie zapomnij o nich. W chłodniejsze dni zaopatrz się w czapkę lub chustkę chroniącą głowę przed zimnem, a latem i wiosną pamiętaj o ochronie przed promieniami UV. Nie zapominaj o regularnych posiłkach, zwłaszcza jeśli chorujesz na cukrzycę. Twoje zdrowie powinno być zawsze priorytetem, również podczas wędrówek górskich.
Choroba wysokościowa
Choroba wysokościowa to stan, który występuje na dużych wysokościach (powyżej 2000 m n.p.m.) z powodu niedoboru tlenu. Objawia się bólami głowy, nudnościami, zawrotami głowy i zmęczeniem. Leczenie polega na aklimatyzacji lub zejściu na niższe wysokości. Temat rozwinęliśmy w naszym artykule o trekkingu na dużych wysokościach:
https://feel-free.pl/kontrola-saturacji-a-choroba-wysokosciowa-samoobserwacja/
Kondycja
Nie każdy ma możliwość częstych wyjazdów w góry, a sporadyczne wizyty np. w Tatrach mogą być wyzwaniem dla organizmu nieprzyzwyczajonego do wysiłku. Regularna aktywność fizyczna na co dzień wystarczy jednak, by uniknąć zakwasów i cieszyć się wędrówką. Praca nad budowaniem kondycji to jednak złożony proces, do którego warto podejść bez pośpiechu. Dlatego jeśli po pracy spędzasz czas przed komputerem lub telewizorem, kilkugodzinny marsz w górach będzie sporym wysiłkiem. Warto znaleźć czas na aktywność fizyczną, nawet w drobnej formie.
Proste nawyki
Codzienne spacery, wysiadanie wcześniej z komunikacji miejskiej czy rezygnacja z windy mogą znacząco poprawić kondycję. Spacerowanie wzmacnia mięśnie i układ krążenia – już 20 minut kilka razy w tygodniu przyniesie efekty.
Znajdź ulubioną aktywność
Wybierz sport, który sprawia ci przyjemność, np. pływanie, jogę lub bieganie. Regularne ćwiczenia wzmacniają organizm i przygotowują psychikę do wyzwań, jakie niesie wędrówka.
Regularność
Zdecydowanie lepiej ćwiczyć regularnie i stopniowo zwiększać intensywność niż podejmować jednorazowe zrywy przed wyjazdem.
Ile czasu potrzeba?
Im wcześniej zaczniesz, tym lepiej. Przygotowania na tydzień przed wyjazdem nie przyniosą dużych efektów, ale już kilka tygodni regularnych ćwiczeń znacznie poprawi twoją kondycję.
Jakie cele trekkingowe?
Lekkie trasy, jak np. Babia Góra, wymagają minimalnego przygotowania. Dłuższe i trudniejsze wędrówki, szczególnie wielodniowe, wymagają pracy nad wytrzymałością, np. poprzez bieganie lub trening siłowy.
Kluczem do sukcesu jest regularność i dostosowanie aktywności do swoich możliwości. Dzięki temu nie tylko poprawisz kondycję, ale i zadbasz o zdrowie. Aktywne wyjazdy w każdej formie wymagają od nas wysiłku i wytrzymałości. Dlatego warto znaleźć czas na “suchą zaprawę” na siłowni czy w klubie fitness.
Ekwipunek
Przygotowanie do trekkingu wymaga dokładnego przemyślenia, jakie elementy zabrać ze sobą, by wędrówka była zarówno przyjemna, jak i bezpieczna. Odpowiedni ekwipunek to nie tylko wygoda, ale też klucz do poradzenia sobie w różnych sytuacjach, które mogą pojawić się na szlaku.
Prowiant i nawodnienie
Podczas intensywnego wysiłku organizm zużywa dużo energii i wody, dlatego należy zadbać o odpowiedni prowiant. Podstawą jest woda – najlepiej mieć jej odpowiednią ilość w butelce lub bukłaku, aby uniknąć odwodnienia. Kluczowe mogą okazać się dodatkowe elektrolity, które możemy dodać do wody. W chłodniejsze dni warto spakować termos z gorącą herbatą, która nie tylko nawodni, ale także rozgrzeje i doda energii. Ważne są również przekąski uzupełniające kalorie – kanapki, owoce, orzechy czy batony czekoladowe zapewnią szybki zastrzyk energii w trakcie marszu. Warto unikać ciężkostrawnych potraw, które mogą obciążać żołądek podczas wysiłku.
Orientacja w terenie
Podstawowym narzędziem w górach jest mapa, która pozwala śledzić trasę i unikać zboczenia z kursu. Nawet jeśli korzystasz z nowoczesnego GPS-u turystycznego, dobrze jest mieć tradycyjną mapę jako zapas w razie rozładowania urządzenia lub braku zasięgu. Kompas może być dodatkowym wsparciem w trudnym terenie, zwłaszcza przy ograniczonej widoczności.
Apteczka i bezpieczeństwo
Nieprzewidziane sytuacje, takie jak skaleczenia, stłuczenia czy pęcherze, mogą zdarzyć się każdemu. Dlatego apteczka powinna zawierać folię termiczną (aby uniknąć wychłodzenia), plastry, bandaże, środki przeciwbólowe, środek antyseptyczny oraz agrafki. Przydatne mogą być także leki na ból głowy czy żołądka oraz maści na otarcia i stłuczenia. Dodatkowo warto znać podstawy udzielania pierwszej pomocy, by skutecznie zareagować w razie potrzeby.
Sprzęt i akcesoria
Na dłuższych trasach niezbędna jest latarka, najlepiej czołówka, która pozwala na swobodę ruchów po zmroku. Naładowany telefon z zapisanym numerem do służb ratunkowych to podstawowe narzędzie bezpieczeństwa – w razie potrzeby można szybko wezwać pomoc. Latem ochrona przed słońcem jest równie ważna – krem z filtrem UV, okulary przeciwsłoneczne i nakrycie głowy zapobiegają poparzeniom i udarom. Przydatny może też być scyzoryk lub narzędzie wielofunkcyjne.
Ubiór i inne dodatki
Ubiór powinien być dostosowany do warunków pogodowych – warstwowy strój pozwala na dostosowanie się do zmieniającej się temperatury. Warto zabrać kurtkę przeciwdeszczową oraz zapasową parę skarpet, zwłaszcza na dłuższe wyprawy. W chłodniejsze dni przydadzą się rękawiczki i czapka. Jeśli przewidujesz nocleg w schronisku lub na biwaku, spakuj również śpiwór i karimatę.
Dostosowanie ekwipunku do trasy
Zawartość plecaka powinna zależeć od długości i trudności trasy. Na jednodniowe wypady wystarczą podstawowe rzeczy, ale przy wielodniowych trekkingach konieczne będą dodatkowe ubrania, większy zapas prowiantu oraz bardziej zaawansowany sprzęt, np. kije trekkingowe czy powerbank do ładowania urządzeń.
Odpowiednie przygotowanie to podstawa każdej wyprawy. Spakowanie najważniejszych rzeczy zapewni komfort, a także pozwoli czuć się bezpiecznie i przygotowanym na różne sytuacje, jakie mogą pojawić się w trakcie trekkingu.
Temat ekwipunku i pakowania jest bardziej złożony – zachęcamy do śledzenia naszego BLOGa, na którym znajdziecie dodatkowe informacje!
W drugiej części naszego artykułu znajdziecie informacje na temat podziału trekkingów w zależności od ich trudności i długości oraz jak je planować i organizować – zapraszamy do lektury!
Dołącz do naszych wypraw trekkingowych i rowerowych:
Nepal – Annapurna Circuit – 25.03 – 11.04.2025– 01-19 października 2025
Nepal – Everest Base Camp 25 kwietnia – 13 maja 2025
Nepal – Sanktuarium Annapurny – Base Camp07- 23 listopada 2025
Nepal – Annapurna Circuit rowerem “na lekko”! 01-20 października 2025
Indie – Ladakh Kraina wysokich przełęczy na rowerze! 10-27 lipca 2025
Peru – Salcantay Trek do Machu Picchu! 8 aktywnych dni w Imperium Inków 6-15 czerwca 2025
