Kuchnia gruzińska – kwintesencja smaku!
Kuchnia gruzińska absolutnie nie jest prosta i łatwa w przygotowaniu. Przed podróżą do Gruzji mieliśmy dość powierzchowne wyobrażenie o tym kraju – kojarzył się nam głównie z trudną historią. Jednak od pierwszych dni pobytu przekonaliśmy się, że to miejsce pełne ciepła, gościnności i niezapomnianych smaków. Z każdym dniem utwierdzaliśmy się w przekonaniu, że to jedna z naszych najlepszych podróży!
Gruzja i jej kuchnia zaskoczyła nas swoją prostotą, a jednocześnie niesamowitym bogactwem aromatów. Uwielbiamy odwiedzać lokalne targowiska, a te w Gruzji zachwyciły nas różnorodnością produktów i intensywnym zapachem świeżej kolendry, której Gruzini dodają niemal do każdej potrawy. Tutejsze dania bazują na warzywach, aromatycznych mięsach, różnego rodzaju serach i, oczywiście, wyśmienitym winie, które jest nieodłącznym elementem gruzińskiej kultury kulinarnej.
Chcemy podzielić się z Tobą naszymi kulinarnymi odkryciami i ciekawostkami z podróży, a także przybliżyć tradycyjne dania, które skradły nasze serca. Mamy nadzieję, że nasza opowieść sprawi, że choć na chwilę przeniesiesz się do świata gruzińskich smaków. Zdjęcia, które towarzyszą temu wpisowi, powstały podczas wspólnych degustacji z przyjaciółmi, z którymi odkrywaliśmy ten niezwykły kraj. Na początek zabieramy Cię na spacer po jednym z gruzińskich targów, gdzie od wczesnych godzin porannych aż do późnego popołudnia tętni życie i unosi się zapach świeżych przypraw.
Adżapsandali - ratatouille kuchni gruzińskiej
Adżapsandali przypomina francuskie ratatouille. To wegetariańska wersja leczo, pełna bakłażanów, papryki, pomidorów, cebuli, czosnku, marchwi i ziemniaków. Danie przygotowuje się latem, gdy warzywa są najświeższe. Smaki łączą się w aromatyczną całość, tworząc prawdziwą ucztę dla podniebienia. Najczęściej podaje się je na gorąco. Często dodaje się świeże zioła lub kwaśną śmietanę, co nadaje mu wyjątkowej świeżości. Lokalni mieszkańcy jedzą je również na zimno. Może być samodzielnym daniem lub częścią większego posiłku.
Czkmeruli - kurczak i czosnek - para idealna
Czkmeruli to tradycyjne danie z regionu Racha. Łączy soczystego kurczaka z aromatycznym, kremowym sosem czosnkowym. Zyskało popularność dzięki prostocie i intensywnemu smakowi. Jest często przygotowywane na rodzinne obiady oraz wyjątkowe okazje. Kurczak jest duszony w sosie czosnkowo-śmietanowym. Duża ilość czosnku nadaje mu wyrazisty, lekko pikantny aromat. Podaje się je na gorąco, zwykle z chlebem. Pieczywo doskonale wchłania bogaty, aromatyczny sos.
Dlaczego warto spróbować?
Ma wyjątkowy smak – chrupiące mięso i kremowy sos tworzą idealne połączenie. Jest proste w przygotowaniu, więc świetnie sprawdzi się na obiad. Można je podawać z różnymi dodatkami, co czyni je uniwersalnym daniem. Czkmeruli to prawdziwa esencja gruzińskiej kuchni!
Lobiani -pora na fasolę
Lobiani to odmiana chaczapuri, w której ser zastępuje fasola. Nazwa pochodzi od gruzińskiego słowa „lobio”, czyli fasola. Jest popularne w Gruzji, szczególnie podczas Nowego Roku i Bożego Narodzenia. Można je znaleźć w piekarniach przez cały rok. Danie smakuje zarówno na ciepło, jak i na zimno. Chrupiące ciasto kryje w sobie kremowe, aromatyczne nadzienie z czerwonej fasoli. Najczęściej piecze się je na płasko, choć czasem przypomina tradycyjny bochenek chleba. To proste, ale wyjątkowo smaczne danie!
Badridżani - przystawka czy danie główne?
Badridżani to tradycyjna gruzińska przystawka, uwielbiana zarówno w kraju, jak i za granicą. Składa się z plastrów smażonego bakłażana, wypełnionych pastą z orzechów włoskich, czosnku i kolendry. To danie wyróżnia się bogatym smakiem oraz wyjątkową kombinacją tekstur – miękki bakłażan i chrupiące orzechy. Badridżani to częsta przekąska, którą można spotkać w niemal każdej gruzińskiej restauracji. Danie smakuje doskonale na ciepło i na zimno, zwłaszcza po godzinie leżakowania w lodówce. To prosty, ale pełen smaku sposób na gruzińską ucztę!
Tkemali - śliwkowy sos pełen aromatów
Tkemali to tradycyjny gruziński sos na bazie kwaśnych śliwek, które nadają mu intensywnie kwaśny smak. Jest pyszny i zdrowy, bogaty w witaminy i antyoksydanty. Tkemali jest popularnym dodatkiem w gruzińskiej kuchni, idealnym do mięs, ryb, ziemniaków oraz jako dip, podobnie jak ketchup w kuchniach zachodnich.
Kluczowe składniki to:
- Śliwki – kwaśne odmiany, które tworzą charakterystyczny smak.
- Czosnek – dodaje pikantności.
- Świeże zioła – kolendra, koper, mięta, które wzbogacają aromat.
- Przyprawy – kolendra, koper, papryka, sól i pieprz, charakterystyczne dla gruzińskiej kuchni.
Odżachuri - jeden garnek - multum wrażeń
Odżachuri to tradycyjne danie jednogarnkowe kuchni gruzińskiej, które cieszy się ogromną popularnością. Składa się z duszonego mięsa wieprzowego i ziemniaków. Nazwa „odżachuri” oznacza „rodzina” i idealnie pasuje do tego dania, które często serwowane jest podczas rodzinnych spotkań, by nasycić wszystkich gości. Aromatyczne odżachuri podaje się na ciepło, zwykle z chlebem. Połączenie prostych składników z intensywnymi przyprawami to esencja kuchni gruzińskiej.
Kubdari - Svanetia na tacy
Kubdari to tradycyjne gruzińskie danie pochodzące z regionu Svanetia, które zyskuje coraz większą popularność nie tylko w Gruzji, ale i na całym świecie. Jest to placek nadziewany aromatycznym farszem mięsnym, zazwyczaj przygotowywany z wołowiny, wieprzowiny lub jagnięciny, w połączeniu z cebulą, czosnkiem i różnymi przyprawami (kolendra, kminek i pieprz). Kubdari przygotowuje się z ciasta drożdżowego, co sprawia, że jest ono puszyste i miękkie. Kubdari trochę przypomina popularne Chaczapuri i jest cenione za swoje wyjątkowe walory smakowe.
Ryby - portowe tradycje
Batumi to miejsce, które nie zachwyca rozmiarami, ale tym, co oferuje – wszystkim, co danego dnia przypłynęło do portu. To prawdziwy raj dla miłośników ryb! Są świeże, tanie i po prostu pyszne. Aby poczuć pełnię tego doświadczenia, wystarczy kupić coś na targu i udać się do sąsiedniej knajpki. Pokazujesz kucharce swoje zakupy, a ona w mgnieniu oka przygotowuje je dla Ciebie. Po kilku minutach na talerzu ląduje pyszna ryba, raki, świeże warzywa, chleb lub ziemniaki i wyjątkowy słodko-kwaśny sos. Co ciekawe, jemy tu razem z lokalnymi – turystów praktycznie brak. Polecam z całego serca! Kuchnia gruzińska nabiera tu zupełnie innego wymiaru!
Tklapi - słodki arkusz...
Tklapi to tradycyjny gruziński smakołyk, który wygląda jak cienka, sucha skórka. Smakuje jak kwaśny papier. Jest to mus owocowy, który wylewa się na płaską powierzchnię, wałkuje i zostawia na słońcu do wyschnięcia. Po wyschnięciu posypuje się go mąką, aby się nie kleił i nie kruszył. Tklapi może mieć różne kolory, zależnie od owoców, z których jest przygotowywane. Może to być jabłko, winogrono czy żurawina. To oryginalny gruziński smakołyk, który warto spróbować!
Churchale - deserowy przysmak Gruzji
Churchele to tradycyjna gruzińska słodkość, która wygląda jak świeczka. To orzechy włoskie lub laskowe nawinięte na nitkę, oblane karmelem lub zagęszczonym sokiem winogronowym. Po nałożeniu polewy pozostawia się je do zastygnięcia, a następnie sprzedaje na straganach za niewielką cenę. Choć na pierwszy rzut oka nie wyglądają apetycznie, zaskakują swoim smakiem. Na zdjęciu widać churchele zwisające z góry straganu – to popularna i pyszna przekąska, którą warto spróbować!
Lobio - znowu o fasoli
Lobio to gruzińska potrawa z czerwonej fasoli, która przypomina nam fasolkę po bretońsku, gulasz lub bigos „na winie” – czyli danie, do którego można dodać prawie wszystko. Lobio może być rozwodnione, mieć konsystencję pasty, a smak zależy od tego, jak ostre lub łagodne zostanie przygotowane. Za każdym razem jest mocno przyprawione i pełne dodatków. Wszystko zależy od pomysłu kucharza, który je przyrządza, co sprawia, że każda wersja może smakować inaczej.
Chinkali - tradycja na talerzu
Chinkali to gruzińska potrawa, która na pierwszy rzut oka przypomina pierogi, ale sposób ich jedzenia jest zupełnie inny. Chinkali należy chwycić za czubek, gdzie znajduje się najwięcej zlepionego ciasta, delikatnie ugryźć kawałek i wyssać gorący rosół, który się z niego wylewa. Dopiero potem można sięgnąć po widelec, choć początkowo najczęściej kończy się to jedzeniem rękami.
Nadzienie chinkali bywa różne: słony ser, mielone mięso z baraniny i wieprzowiny, cebula, kolendra, a także grzyby. W zależności od pomysłu kucharza, każdy kęs może smakować inaczej.
Chaczapuri - nie ma nic bardziej gruzińskiego!
Chaczapuri to jedna z najbardziej rozpoznawalnych potraw Gruzji, a jego popularność nie zna granic. Kuchnia gruzińska w całej okazałości! W zależności od regionu, znajdziesz różne wersje tego serowego placka, które różnią się kształtem i rodzajem sera. Chociaż najbardziej klasyczne jest chaczapuri z serem, można spotkać też wersje nadziewane fasolą czy mięsem. Jego przygotowanie jest bardzo proste: mąka, woda, drożdże i bardzo słony ser. Jeśli dopadnie Cię głód o północy, chaczapuri to zawsze doskonały wybór.
Naszym faworytem jest chaczapuri adżarskie – w kształcie przypominającym łódkę, z wyciętą dziurą, wypełnioną słonym serem i surowym jajkiem. Aby je jeść, należy oderwać kawałek ciasta i wymieszać jajko z serem. Pod wpływem ciepła jajko się ścięga, tworząc rodzaj jajecznicy. Chaczapuri adżarskie nie tylko świetnie smakuje, ale i wygląda przepięknie!
Gruzińskie sery
Gruzińska kuchnia, podobnie jak francuska, ma prawdziwą miłość do serów. W Gruzji wyrabia się około 250 gatunków sera, które są obecne niemal w każdym daniu, nie tylko w chaczapuri. Sery robi się z mleka, które akurat jest dostępne, najczęściej krowiego, ale także owczego, bawolego czy koziego.
Gruzji ser ma lekko słony smak, a po podgrzaniu staje się ciągliwy, co czyni go idealnym składnikiem do wielu potraw. Choć nie znam się na wszystkich rodzajach, to mogę powiedzieć, że w Gruzji można spróbować serów wędzonych, zapiekanych z masłem, podpuszczkowych i wielu innych. Są po prostu pyszne!
